Δίαιτα χωρίς Γλουτένη: Μύθοι και Αλήθειες

Σίγουρα έχεις ακούσει ότι “Η γλουτένη σε παχαίνει¨ ή ότι “Η γλουτένη κάνει κακό στην υγεία σου”. Τι ισχύει όμως από όλα αυτά που λέγονται και ακούγονται; Ποια είναι η αλήθεια; Τι λέει η επιστήμη;
Σήμερα θα προσπαθήσω να σου ξεκαθαρίσω όλο το τοπίο γύρω από τις δίαιτες χωρίς γλουτένη και το σωματικό σου βάρος.
Ας αρχίσουμε από το βασικά.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΓΛΟΥΤΕΝΗ;
Η γλουτένη αποτελείται από 2 πρωτεΐνες, τη γλιαδίνη και τη γλουτελίνη. Βρίσκεται πιο συχνά στο σιτάρι και σε άλλα δημητριακά, όπως το κριθάρι και η σίκαλη. Η γλουτένη προσδίδει ελαστικότητα στη ζύμη, ενώ επίσης χρησιμοποιείται σε πολλά τρόφιμα ως πυκνωτικό και συνδετικό μέσο, ως ενισχυτικό γεύσης και σαν συμπλήρωμα πρωτεΐνης.
ΠΟΙΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΓΛΟΥΤΕΝΗ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΟΧΙ;
Στα τρόφιμα που δεν περιέχουν γλουτένη ανήκουν τα Γαλακτοκομικά, τα Φρούτα, τα Λαχανικά, το κόκκινο και το λευκό Κρέας, τα Ψάρια, η Πατάτα, τα Όσπρια, το Ρύζι, το Καλαμπόκι, η Κινόα, το Φαγόπυρο και το Κεχρί.
Τρόφιμα πλούσια σε γλουτένη είναι  το σιτάρι, το σιμιγδάλι, το μονόκοκκο και η σίκαλη καθώς και των προϊόντων που προέρχονται από αυτά τα δημητριακά (ψωμί, φρυγανιές, πίτσες, πίτες, μπισκότα, κέικ, γλυκά, αρτοσκευάσματα, ζυμαρικά, κάποια αλλαντικά, πολλά κονσερβοποιημένα προϊόντα, κάποια έτοιμα ροφήματα και κάποια αλκοολούχα ποτά).

Δημητριακά με χαμηλή περιεκτικότητα σε γλουτένη είναι η βρώμη και το κριθάρι.
Ωστόσο, η γλουτένη μπορεί να βρεθεί σε πάρα πολλά τυποποιημένα προϊόντα εμπορίου για αυτό εάν δεν θες να την καταναλώσεις πρέπει να διαβάζεις προσεχτικά τις ετικέτες και να επιλέγεις συσκευασίες που αναγράφεται ότι το προϊόν είναι ελεύθερο γλουτένης.
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΩ ΤΗ ΓΛΟΥΤΕΝΗ ΑΝ ΠΡΟΣΕΧΩ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΜΟΥ;
Η απάντηση είναι ΟΧΙ! Εάν δεν πάσχεις από κοιλιοκάκη δεν έχεις κανένα λόγο να αποφεύγεις τη γλουτένη.
Μάλιστα σε έρευνα, η οποία βασίστηκε σε ιατρικά στοιχεία 30 ετών από 200.000 συμμετέχοντας φάνηκε ότι όσοι τρώνε μειωμένη ποσότητα γλουτένης ή την βγάζουν τελείως από την διατροφή τους έχουν κατά 13% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2.
Η κοιλιοκάκη ή αλλιώς δυσανεξία στη γλουτένη είναι μία αυτοάνοση διαταραχή του εντέρου που υποτροπιάζει μετά την κατανάλωση προϊόντων που περιέχουν γλουτένη.

ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΩ ΑΝ ΠΑΣΧΩ ΑΠΟ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ;
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της ασθένειας αυτής είναι τα παρακάτω:

• Πόνος στο στομάχι
• Φούσκωμα- αέρια
• Εμετός
• Διάρροια
• Δυσκοιλιότητα
• Αίσθημα κόπωσης
• Απώλεια βάρους
• Έλκη στο στόμα
• Μειωμένη σωματική ανάπτυξη στα παιδιά
• Καθυστέρηση της ήβης
• Δερματίτιδα
• Οστεοπενία

Εάν παρουσιάζεις αυτά τα συμπτώματα σε συστηματική βάση σε συμβουλεύω να απευθυνθείς σε έναν γιατρό ώστε να διαπιστώσεις εάν τελικά πάσχεις από την νόσο. Σε περίπτωση που έχεις Κοιλιοκάκη είναι πολύ σημαντικό να συμβουλευτείς έναν επαγγελματία Διατροφολόγο, ώστε να μειώσεις ή και να εξαφανίσεις τα συμπτώματα της νόσου, ακολουθώντας μία Διατροφή προσαρμοσμένη στις ανάγκες σου.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Δυστυχώς η διατροφική παραπληροφόρηση όλο και μεγαλώνει τα τελευταία χρόνια. Διάφορες δίαιτες της μόδας υπόσχονται γρήγορη και εύκολη μείωση βάρους, χωρίς καμία επιστημονική τεκμηρίωση. Μία από αυτές είναι και η δίαιτα χωρίς γλουτένη.
Όπως σου ανέφερα και πιο πάνω, η αποφυγή της γλουτένης δε θα σε βοηθήσει να χάσεις βάρος. Για αυτό και δεν υπάρχει απολύτως κανένας λόγος να την αποφεύγεις (εκτός εάν πάσχεις από κοιλιοκάκη). Σε περίπτωση που υποψιάζεσαι ότι πάσχεις από κοιλιοκάκη, απευθύνσου σε έναν ιατρό. Μην ακολουθείς από μόνος σου ειδικές δίαιτες που διαβάζεις στο διαδίκτυο γιατί μπορεί τελικά να βλάψουν την υγεία σου.
 
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Zong, G., Lebwohl, B., Hu, F.B. et al. Diabetologia (2018) 61: 2164. https://doi.org/10.1007/s00125-018-4697-9
 
________________________________________________________________________________
 
Γράφει η Μπαλατσούρα Δανάη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος BSc
Επ. Συνεργάτης Nutripass