Η Ορμόνη που μας Οδηγεί στην Αύξηση Βάρους! 5+1 Τρόποι Αποφυγής Αγχους

Η κορτιζόλη θεωρείται η κατεξοχήν ορμόνη του ΣΤΡΕΣ και παράγεται από τα επινεφρίδια. Ανάμεσα στις φυσιολογικές λειτουργίες που επιτελεί είναι:

• η ρύθμιση του μεταβολισμού και η
• καταπολέμηση των φλεγμονών

Ωστόσο, όταν το στρες αυξηθεί σε υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυξάνεται αντίστοιχα και η συγκέντρωση της κορτιζόλης στον οργανισμό προκαλώντας ανεπιθύμητες παρενέργειες.
ΜΗΠΩΣ ΤΕΛΙΚΑ ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΜΑΣ ΠΑΧΑΙΝΕΙ;;; Κατά πόσο το στρες επηρεάζει το βάρος μας και την κατανομή του λίπους στο σώμα;;
 

 
Δεν είναι τυχαίο που παρατηρείται ότι οι περισσότεροι παχύσαρκοι άνθρωποι έχουν υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης από όσους έχουν χαμηλότερο βάρος.
Η απάντηση του οργανισμού στην κατάσταση στρες ή εγρήγορσης γίνεται με τον εξής τρόπο. Η κορτιζόλη:

• αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα,
• αυξάνει την αρτηριακή πίεση και
• καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα

Όσον αφορά το λίπος, η κορτιζόλη έχει διπλή δράση. Όταν αγχωνόμαστε, το λίπος διασπάται άμεσα για παραγωγή ενέργειας. Ταυτόχρονα ο οργανισμός μας μάχεται για να αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση, το σώμα τίθεται σε επιφυλακή και οι πνεύμονες λαμβάνουν περισσότερο οξυγόνο. Τότε η όρεξή μας μειώνεται και παράγεται κορτιζόλη, που κινητοποιεί υδατάνθρακες και λίπη για γρήγορη ενέργεια.
Όταν η άμεση πίεση-στρες τελειώσει, η κορτιζόλη παραμένει για να επαναφέρει το σώμα σε ισορροπία. Και αυτό συνεπάγεται αύξηση της όρεξής μας για αναπλήρωση των υδατανθράκων και των λιπών που κάψαμε.
Ο οργανισμός σε καταστάσεις άγχους αντιδρά με τον ίδιο τρόπο που θα αντιδρούσε αν για παράδειγμα τρέχατε να ξεφύγετε από ένα …λιοντάρι. Το παρατεταμένο άγχος κρατά την κορτιζόλη υψηλά, υποκινώντας το αίσθημα της πείνας. Η έκθεση στην κορτιζόλη μακροπρόθεσμα οδηγεί σε αύξηση βάρους, αύξηση της ινσουλίνης και παραγωγή περισσότερης γλυκόζης. Αυτή η περίσσεια μετατρέπεται τυπικά σε λίπος, που αποθηκεύεται ως περιττό.
Σύμφωνα με τον κ. Robert M. Sapolsky, Ph.D., καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ: «Το καθαρό αποτέλεσμα θα είναι η αύξηση της εναπόθεσης λίπους σε ένα συγκεκριμένο μέρος του σώματος»
Έχει παρατηρηθεί ότι η αύξηση του βάρους σε αυτές τις περιπτώσεις είναι αισθητή στην περιοχή της κοιλιάς λόγω της μεγαλύτερης ευαισθησίας των λιποκυττάρων που βρίσκονται εκεί στην κορτιζόλη. Η αύξηση των πόντων στην περιφέρεια τις κοιλιάς οδηγεί στην εμφάνιση νοσημάτων λόγω του ότι εκεί βρίσκονται τα ζωτικά μας όργανα, που επιτελούν τις σημαντικότερες λειτουργίες για την επιβίωσή μας.
Σε έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Yale ανάμεσα σε γυναίκες με μεγαλύτερη εναπόθεση λίπους στην περιοχή της κοιλιάς και σε γυναίκες με μεγαλύτερη εναπόθεση λίπους στην περιοχή των γοφών διαπιστώθηκε ότι οι πρώτες ανέφεραν ότι αντιμετωπίζουν συχνά καταστάσεις στρες και χαρακτήριζαν την ζωή τους αγχωτική.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι στην παχυσαρκία εμπλέκονται πολλοί παράγοντες και ορμόνες που την προκαλούν καθώς και το ότι η αντιμετώπισή της θα πρέπει να στηρίζεται στη διαχείριση όλων αυτών εξατομικευμένα.
Αντίστοιχες είναι και οι περιπτώσεις ασθενών που λαμβάνουν αγωγή με κορτιζόνη, η οποία είναι η δραστική μορφή της κορτιζόλης. Η θεραπεία με κορτικοστεροειδή χρησιμοποιείται ευρέως με επακόλουθη εμφάνιση παρενεργειών συμπεριλαμβανομένων της διαταραχής του ενεργειακού μεταβολισμού, των υγρών και των μετάλλων (νάτριο, κάλιο, ασβέστιο και φώσφορος). Οι άνθρωποι αυτοί ταλαιπωρούνται με πρόσληψη βάρους, κατακράτηση υγρών, οιδήματα, υπέρταση, οστεοπόρωση, μυικό καταβολισμό κ.α.
 
 
5+1 ΤΡΟΠΟΙ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΑΓΧΟΥΣ
1) Πήγαινε για ένα σύντομο χαλαρό περίπατο, να αποσπάσεις τον εαυτό σου και τις σκέψεις σου. Βρες διεξόδους από το στρες και την ρουτίνα της καθημερινότητας Η άσκηση όχι μόνο συμβάλλει στην απώλεια βάρους με την καύση θερμίδων, αλλά βοηθά και στην εξουδετέρωση του στρες, γεγονός που με τη σειρά του σας βοηθά να κρατήσετε το βάρος μακριά.

2) Κάνε χαλαρωτικές δραστηριότητες όπως yoga ή διαλογισμό και ασκήσεις αναπνοής. Αυτό που θα σε βοηθήσει είναι να αφιερώνεις λίγο χρόνο στον εαυτό σου για κάποιες στιγμές μέσα στην ημέρα.
3) Μάσησε τσίχλα. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη το μάσημα τσίχλας μειώνει κατά ~12% την κορτιζόλη  με ταυτόχρονη αύξηση της ροής του αίματος.Συνεπώς χαλαρώνει ορισμένες λειτουργίες του εγκεφάλου και ανακουφίζει από το στρες.
4) Κατανάλωσε τσάι ή χαμομήλι. Το να πίνεις ένα ζεστό ρόφημα είναι πραγματικά μυστικό της χαλάρωσης και οι ηρεμιστικές ιδιότητες του τσαγιού οφείλονται στα συστατικά που περιέχει όπως είναι οι πολυφαινόλες και τα βιοφλαβονοειδή.

5) Να κοιμάσαι επαρκώς. Μην ξεχνάς να κοιμάσαι αρκετά και να ξεκουράζεσαι από τους έντονους ρυθμούς της καθημερινότητας. Τα επίπεδα της κορτιζόλης μειώνονται με έναν καλό ύπνο και διατηρούνται χαμηλά.
6) Μείωσε την καφεΐνη. Η ουσία αυτή αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας και διατηρεί τον οργανισμό σε εγρήγορση. Έλεγξε την πρόσληψη του καφέ. Ξεκίνησε με 1 κούπα την ημέρα λιγότερο και παρατήρησε με ποια ποσότητα αισθάνεσαι λιγότερο τα συμπτώματα του άχγους.
 
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Κάθε φορά που αισθάνεσαι αγχωμένος, σε περιόδους στρες ή αν ακολουθείς αγωγή με κορτικοστεροειδή παρατήρησε τις διατροφικές σου συνήθειες. Προσπάθησε να αναλογιστείς με ποιον από τους παραπάνω τρόπους θα μπορούσες να αντιμετωπίσεις την αύξηση του βάρους σου και μην απελπίζεσαι.
 
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
project-aware.org/Resource/articlearchives/cortisol_weight.shtml
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15344571?fbclid=IwAR0zuIClNszj7Avjs9rAK6AdNZEUBN-IgcE3SqJOCVFEzv8EHDnD70l3vWs
https://aacijournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/1710-1492-9-30
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11020091
________________________________________________________________________________
 

Γράφει η Αθαναϊλίδου Ειρήνη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος BSc
Επ. Συνεργάτης Nutripass