ΜΕΘΟΔΟΣ TRAFFIC LIGHT: Διατροφική Βοήθεια ή Μύθος ;

Η καλή διατροφή δεν είναι να ακολουθείς πάντα τους κανόνες. Οι πιο υγιείς άνθρωποι που προσωπικά γνωρίζω, δεν τα κάνουν όλα διατροφικά τέλεια.

Ίσως, μάλιστα εκπλαγείτε με το πώς τρώνε.

 

Αυτό οφείλεται στο ότι αντί να ακολουθούν τις διατροφικές συμβουλές κάποιου άλλου, έχουν αναπτύξει μια προσωπική λίστα τροφίμων με βάση τις δικές τους διατροφικές ιδιορρυθμίες λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο τη διατροφή, αλλά και τις ατομικές τους γευστικές προτιμήσεις και το πώς νιώθουν με το κάθε φαγητό.

 

 

Αυτή η προσέγγιση αφήνει χώρο για παράδειγμα στο παγωτό και στα ζελεδάκια—και δεν απαιτεί την κατανάλωση «υγιεινών» τροφίμων που δεν είναι νόστιμα ή ανεκτά. Και ξέρετε κάτι; Η μέθοδος λειτουργεί πολύ καλά.

 

Επιτρέπει σε αυτούς τους ανθρώπους να τρώνε θρεπτικά, να απολαμβάνουν τα γεύματά τους και να αισθάνονται ότι έχουν τον “έλεγχο” γύρω από το φαγητό – χωρίς να αισθάνονται περιορισμένοι ή στερημένοι.

 

Αυτή είναι και η φιλοσοφία μας στην Nutripass, όπου λειτουργούμε εξατομικευμένα προσπαθώντας να βοηθήσουμε τον καθένα ξεχωριστά να πετύχει τον προσωπικό του στόχο σύμφωνα με την καθημερινότητά του.

 

Μέθοδος Traffic Light:

Χρησιμοποιώντας αυτό το σύστημα, θα ορίσετε τα δικά σας τρόφιμα με «πράσινο φως», «κίτρινο φως» & «κόκκινο φως» με βάση το πώς λειτουργούν για εσάς. (Παρατήρηση: το “κόκκινο φως” δεν συμβολίζει τα ανθυγιεινά τρόφιμα)

 

Όπως θα ξέρετε, η διατροφική ποιότητα είναι ένα σημαντικό στοιχείο στην επιλογή των τροφίμων — αλλά δεν είναι το μόνο. Οι προτιμήσεις και οι αποστροφές σας, οι συνήθειες, οι στόχοι και η ψυχολογία σας παίζουν επίσης ρόλο.

 

Για να σας εξηγήσω τι σημαίνει:

 

 

Τρόφιμα με “Πράσινο φως”  = οποτεδήποτε – οπουδήποτε

Αυτές είναι τροφές που τρώτε τακτικά και με ευκολία. Μπορείτε να τις καταναλώνετε αργά και σε λογικές ποσότητες. Τα ολόκληρα τρόφιμα αποτελούν συνήθως το μεγαλύτερο μέρος αυτής της λίστας, αλλά μπορεί επίσης να περιλαμβάνει τροφές που απολαμβάνετε καθαρά για ευχαρίστηση, σε ποσότητες που λειτουργούν καλά για εσάς.

 

Η πυκνότητα των θρεπτικών συστατικών δεν είναι το μόνο κριτήριο για αυτή την κατηγορία: τα «πράσινα φώτα» σας είναι τροφές που απολαμβάνετε, ευθυγραμμίζονται με την κουλτούρα και τον τρόπο ζωής σας και κάνουν το σώμα και/ή το μυαλό σας να αισθάνονται καλά.

 

Και, ενώ ενθαρρύνουμε την προσεκτική κατανάλωση φαγητού, οι τροφές με πράσινο φως είναι αυτές που δεν χρειάζεται να τις σκεφτείτε πολύ. Απλώς τρώτε και τις απολαμβάνετε: τόσο απλά.

 

 

Τρόφιμα με “Κίτρινο φως = μερικές φορές / ίσως / μικρές ποσότητες

Τα «κίτρινα φώτα» σας είναι τροφές που μπορείτε να τρώτε περιστασιακά, με κάποια προσοχή ή συνειδητότητα.

 

Ίσως σας προκαλούν λίγη δυσπεψία, δεν είναι και τόσο ευκολοχώνευτα. Ίσως προτιμάτε να τα απολαμβάνετε σε μικρές ποσότητες. Ή μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις.

 

Κάπου εδώ να σημειωθεί ότι τα “κίτρινα” δεν χρειάζεται να είναι «προβληματικά» τρόφιμα. Μπορεί να είναι θρεπτικά τρόφιμα που ενσωματώνετε στη διατροφή σας, μερικές φορές.

 

Για παράδειγμα ίσως δεν τρελαίνεστε για την κολοκύθα, αλλά θα τη φάτε όταν τη μαγειρέψει ο σύντροφός σας ή είναι μέρος ενός πιάτου εστιατορίου. Ή θα φάτε τόφου μία φορά την εβδομάδα τις «Δευτέρες χωρίς κρέας». Ή θα φτιάξετε γιουβέτσι , αλλά μόνο τα Σαββατοκύριακα που έχετε χρόνο να αφιερώσετε στην μαγειρική. Θα θεωρούσαμε αυτές τις τροφές “κίτρινες”.

 

Όπως βλέπετε, μπορεί να είναι οποιοδήποτε είδος τροφής. Το αλκοόλ & ορισμένα «πρόχειρα φαγητά» μπορεί να καταλήξουν σε αυτήν την κατηγορία, αλλά ναι …το ίδιο και το μωβ λάχανο!!

 

 

Τρόφιμα με “Κόκκινο φως” = συνήθως αποφεύγετε, ελαχιστοποιείτε ή κάνετε λιγότερο διαθέσιμα

Τα τρόφιμα με κόκκινο φως δεν είναι κακά. Είναι απλώς τροφές που επιλέγετε να μην τρώτε.

 

Τα φαγητά με κόκκινο φως μπορεί να μην λειτουργούν για εσάς επειδή:

• Δεν σας βοηθούν να πετύχετε τους στόχους σας
• Πάντα ξεφεύγετε στην ποσότητα όταν τα καταναλώνετε
• Είστε αλλεργικοί σε αυτά
• Δεν μπορείτενα τα χωνέψετε
• Απλώς δεν σας αρέσουν

Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα εμπίπτουν συχνά σε αυτήν την κατηγορία, καθώς πολλοί διαπιστώνουν ότι, μόλις αρχίσουν να τα τρώνε, δεν μπορούν να σταματήσουν. Κάποιοι τα αποκαλούν ακόμη και «trigger foods», επειδή αφού πάρουν μια μπουκιά, έχουν τελειώσει όλο το σακουλάκι χωρίς να το καταλάβουν.

 

Και πάλι, αυτό δεν σημαίνει ότι αποφεύγετε αυτά τα τρόφιμα όλη την ώρα. Για παράδειγμα, μπορεί να μην θέλετε να έχετε διαρκώς στον καταψύκτη σας παγωτίνια, αλλά ίσως απολαύσετε ευχαρίστως ένα “πυραυλάκι” σε μια ειδική περίσταση.

 

Ταυτόχρονα, τα λεγόμενα «υγιεινά» τρόφιμα μπορούν επίσης να μπουν στη λίστα με το κόκκινα φως. Αν το αβοκάντο σας κάνει να φουσκώνετε, βάλτε το στη λίστα. Ή εάν τα γκρέιπφρουτ σας κάνουν να ρεύεστε συνέχεια, αυτό είναι ένα κόκκινο φως. Αν το απλό, ψημένο στήθος κοτόπουλου σας κάνει να αισθάνεστε στερημένοι λόγω δίαιτας, το μαντέψατε—κόκκινο φως.

 

Έτσι το να βάλετε κάτι σε αυτή τη λίστα δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να το φάτε ποτέ ξανά. Στην πραγματικότητα, εκτός και αν έχετε σοβαρές αλλεργίες, αξίζει να πειραματίζεστε που και που. Μπορεί να αγαπήσετε κάτι που δεν σας αρέσει αυτή τη στιγμή. Ή να γίνετε καλύτεροι στο να το τρώτε με μέτρο.

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Δεν θα μπορούσε το σύστημα traffic light να προωθεί τύψεις, ενοχές ή διαταραγμένες συμπεριφορές;

 

Εξαρτάται από το πώς το χρησιμοποιείτε. Η ιδέα πίσω από αυτή την μέθοδο δεν είναι να επισημάνετε τα τρόφιμα ή να ακολουθήσετε ένα συγκεκριμένο σύστημα «τέλεια». Ο σκοπός, είναι να αποκτήσετε συνειδητοποίηση σχετικά με το ποιες τροφές σας κάνουν καλύτερα και ποιες όχι. Έτσι, μπορείτε να πάρετε συγκεκριμένες αποφάσεις για το καθένα.

 

Αλλά δεν δημιουργούνται όλοι οι φωτεινοί σηματοδότες ισάξια.

Άλλοι το χρησιμοποιούν με βάση καθαρά την ερμηνεία τους για τη θρεπτική αξία, για να υποδείξουν ποιες τροφές πρέπει να αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της διατροφής σας (πράσινο), ποιες τροφές πρέπει να τρώτε με μέτρο (κίτρινο) και ποιες τροφές πρέπει να τρώτε σπάνια και σε μικρές μερίδες (το κόκκινο). Και η λίστα είναι ακριβώς η ίδια για όλους.

 

 

Η προσέγγισή που ανέλυσα παραπάνω είναι διαφορετική, για δύο λόγους:

• δεν προτείνουμε ότι ορισμένα τρόφιμα είναι «κακά» ή βλαβερά: Η μέχρι τώρα εμπειρία μας στα γραφεία της Nutripass, μας λέει ότι ο περιορισμός συχνά οδηγεί σε πιο προβληματικές διατροφικές συμπεριφορές. Και ενώ προσφέρουμε εργαλεία για να βοηθήσουμε τα άτομα να κάνουν πιο υγιεινές επιλογές, ο απώτερος σκοπός μας είναι να βοηθήσουμε στο να κάνουν βελτιώσεις και προσαρμογές που τους βολεύουν.
• Επιπλέον, όταν χρησιμοποιείται ως εργαλείο ευαισθητοποίησης, διαπιστώσαμε ότι η μέθοδος αυτή μπορεί πραγματικά να βοηθήσει τους ανθρώπους να απομακρυνθούν από τις διαταραγμένες συνήθειες και να βιώσουν μεγαλύτερη αίσθηση αυτο-αποτελεσματικότητας, ευελιξίας και απόλαυσης με τις διατροφικές τους επιλογές.

Έτσι ίσως αποτελέσει μέθοδος που μπορεί να σας αλλάζει τη ζωή. Επιπλέον, μπορείτε να προσαρμόσετε τα “φανάρια”  σας ανά πάσα στιγμή. Εξελίσσονται μαζί σας. Ακόμα καλύτερα, παίρνετε αποφάσεις με βάση ΕΣΑΣ. Το σώμα σας, το μυαλό σας, την υγεία σας. Όχι τη διατροφή, το πρόγραμμα γευμάτων, το πλάνο ή τους κανόνες κάποιου άλλου.

 

Θέλετε να δημιουργήσετε τη δική σας λίστα;

Για να εφαρμόσετε τη λίστα σας, ακολουθήστε μια συμβουλή: Προσπαθήστε να έχετε τα «πράσινα» τρόφιμά σας σε ποσότητα & κυρίως διαθέσιμα. Φυσικά θα φάτε περισσότερα από αυτά.

 

Και, αν θέλετε να καταναλώνετε λιγότερα τρόφιμα από τη λίστα με το «κίτρινο» ή το «κόκκινο» φως, μπορείτε να κάνετε τη ζωή σας πιο εύκολη μειώνοντας την διαθεσιμότητά τους στο χώρο σας. Δεδομένου αυτού μπορείτε πάντα να επιλέξετε να τρώτε τροφές που ΔΕΝ λειτουργούν για εσάς. Αν δεν είστε αλλεργικοί, το να τρώτε από τη λίστα με το «κόκκινο φως» είναι πάντα μια επιλογή.

 

Είτε έτσι είτε αλλιώς, έχετε τον έλεγχο και ξέρετε τι να περιμένετε. Όταν χρησιμοποιείται ως τρόπος για να γνωρίσετε καλύτερα τον εαυτό σας και να κάνετε προσεκτικές επιλογές, αυτό το σύστημα δεν είναι περιοριστικό. Είναι λυτρωτικό.

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η σχέση σας με ορισμένα τρόφιμα θα αλλάξει με την πάροδο του χρόνου—και αυτό είναι καλό. Η μόνη σταθερά στη ζωή, και τα ανθρώπινα όντα, είναι η αλλαγή. Τα γούστα σας μπορεί να αλλάξουν καθώς μεγαλώνετε. Οι προτεραιότητές σας μπορεί επίσης να αλλάξουν. Μερικές φορές δημιουργούνται νέες αλλεργίες και δυσανεξίες. (Και αν είστε πραγματικά τυχεροί, κάποιες μπορεί να φύγουν.)

 

Μην αφήνετε τα «φανάρια» σας να σας καθορίζουν ή να σας κρατούν κολλημένους. Αντίθετα, θεωρήστε τα μια ευκαιρία να γνωρίσετε καλύτερα τον εαυτό σας καθώς εξελίσσεστε και μεγαλώνετε.

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Thorndike AN, Riis J, Sonnenberg LM, Levy DE. Traffic-light labels and choice architecture: promoting healthy food choices. Am J Prev Med. 2014 Feb;46(2):143-9. doi: 10.1016/j.amepre.2013.10.002.PMID: 24439347; PMCID: PMC3911887.
• Bruder A, Honekamp W, Hackl JM. Auswirkungen von Kalorienangaben und Ernährungsampel auf das Ernährungsverhalten in der Gemeinschaftsverpflegung [Effects of calorie information and nutrition traffic light on alimentation behaviour in public catering]. Gesundheitswesen. 2013 Aug;75(8-9):e119-25. German. doi: 10.1055/s-0032-1327737. Epub 2012 Nov 21. PMID: 23172598.
• Kunz S, Haasova S, Rieß J, Florack A. Beyond Healthiness: The Impact of Traffic Light Labels on Taste Expectations and Purchase Intentions. Foods. 2020 Jan 28;9(2):134. doi: 10.3390/foods9020134. PMID: 32012832; PMCID: PMC7074546.

 

Γράφει η Αθαναϊλίδου Ειρήνη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος BSc
Επ. Συνεργάτης Nutripass