Τρόφιμα με ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ θερμίδες: Μύθος ή Αλήθεια ;
18 Απριλίου, 2022
Αν ψάχνετε για τον “εύκολο” τρόπο απώλειας βάρους και αλλαγής του σώματός σας, σίγουρα θα έχετε ακουστά ή θα έχετε αναζητήσει τρόφιμα με ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ θερμίδες.
Πολλοί διαιτώμενοι μας συναντούν στα γραφεία μας και αναρωτιούνται για αυτές τις “μαγικές” ή “καινούργιες” λύσεις σχετικά με την απώλεια βάρους. Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι: Τροφές με «αρνητικές θερμίδες», δηλαδή τροφές που δίνουν λιγότερες θερμίδες από αυτές που ξοδεύει το σώμα σας για να τις αφομοιώσει, δεν υπάρχουν.
Ωστόσο, τα τρόφιμα που συνήθως θεωρούνται ότι έχουν «αρνητικές θερμίδες» είναι συχνά χαμηλά σε συνολικό θερμιδικό περιεχόμενο και υψηλά σε φυτικές ίνες & νερό – επομένως η τακτική κατανάλωσή τους μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους.
Μικρό υπόβαθρο που κρύβεται πίσω από την πέψη
Όταν τρώμε, μόνο ένα μέρος των θερμίδων που καταναλώνουμε γίνεται διαθέσιμο στο σώμα μας για να το “κάψει” για ενέργεια ή να το αποθηκεύσει για μελλοντική χρήση.
Αυτό συμβαίνει επειδή ορισμένες από τις θερμίδες θα χαθούν στην πορεία.
Και για να σου εξηγήσω τι εννοώ ότι θα χαθούν:
Ας πούμε ότι τρώμε ένα σνακ με υδατάνθρακες, λίπη & πρωτεΐνες 100 θερμίδων. Κατά τη διάρκεια της παρέλευσής του στον εντερικό σωλήνα, 80 θερμίδες απορροφώνται από το σώμα & 20 εκκρίνονται. (είτε λόγω απέκκρισης των φυτικών ινών ή των μερικώς άπεπτων τροφών). Επιπλέον, η διαδικασία της πέψης (για να αφομοιώσει, να απορροφήσει και να μεταβολίσει το σώμα τις θερμίδες) απαιτεί επίσης κατανάλωση ενέργειας. (Αυτή ονομάζεται θερμική επίδραση της τροφής, η οποία θα ποικίλλει ανάλογα με τη σύνθεση του γεύματος). Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι το σώμα σας ξοδεύει 10 θερμίδες για όλα αυτά.
Έτσι το σώμα καταλήγει με καθαρή θερμιδική πρόσληψη 70 θερμίδων.
Υπάρχουν όμως τροφές που παρέχουν λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζονται για την πέψη τους;
Μια απλή εξίσωση εκτιμά τις διαθέσιμες θερμίδες: Ο αριθμός των θερμίδων που καταναλώνετε − θερμίδες που εκκρίνονται − η θερμική επίδραση της τροφής = καθαρές θερμίδες που είναι διαθέσιμες στο σώμα σας για χρήση.
Τι είναι ένα τρόφιμο με «αρνητικές θερμίδες»;
Η υπόθεση πίσω από τα τρόφιμα με αρνητικές θερμίδες περιγράφει ότι, για ορισμένα τρόφιμα η ενέργεια που απαιτείται για να τα επεξεργαστεί το σώμα είναι μεγαλύτερη από την ενέργεια που παρέχει η ίδια η τροφή (δηλαδή τις θερμίδες). Θεωρητικά, το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν μια τροφή που δημιουργεί θερμιδικό έλλειμμα μετά την κατανάλωση — βοηθώντας έτσι στην απώλεια βάρους.
Δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για το θέμα των τροφών με αρνητικές θερμίδες.
Μια μικρή μελέτη διερεύνησε τις επιδράσεις του σέλινου — που συχνά αναφέρεται ως η απόλυτη τροφή με αρνητικές θερμίδες, διότι παρέχει μόλις 16 kcal ανά 100γρ. Η μελέτη έλαβε 15 υγιείς εθελόντριες (μέση ηλικία ≈23) και μέτρησε τον μεταβολικό ρυθμό ηρεμίας (RMR) πριν και μετά την κατανάλωση 100g σέλινου. Από τις 16 kcal που παρέχει το σέλινο, απορροφήθηκαν μόνο 2,24 kcal.
Έτσι, ενώ το σέλινο δεν είναι τροφή με αρνητικές θερμίδες, η υψηλή περιεκτικότητά του σε νερό και φυτικές ίνες μπορεί να το κάνει επιθυμητό βοήθημα για την απώλεια βάρους ή τη συντήρηση.
Μια πρόσθετη μελέτη διάρκειας 3 μηνών προχώρησε ακόμη παραπέρα και συνέκρινε τη λεγόμενη «διατροφή αρνητικών θερμίδων» (NCD) με μια παραδοσιακή δίαιτα χαμηλών θερμίδων (LCD). Στο τέλος των δοκιμών, δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές στην απώλεια βάρους ή στο Δείκτη Μάζας Σώματος μεταξύ των ομάδων. Αυτά τα ευρήματα οδήγησαν τους συγγραφείς στο συμπέρασμα ότι «η έννοια της τροφής με αρνητικές θερμίδες δεν έχει καμία εξωτερική σημασία ή εφαρμογή».
Συμπληρώματα με αρνητικές θερμίδες;
Πολλοί θα καταφύγουν στην εύκολη λύση αναζητώντας έτοιμα τέτοια σκευάσματα που προσδίδουν « αρνητικές θερμίδες ».
Για παράδειγμα, ορισμένες ενώσεις που βρίσκονται στα τρόφιμα έχουν στοιχεία για την αύξηση του μεταβολισμού. Είναι δυνατόν αυτές οι βιοδραστικές ενώσεις να μπορούν να ενισχύσουν τον μεταβολικό ρυθμό αρκετά ώστε να προκαλέσουν θερμιδικό έλλειμμα;
Η πραγματικότητα είναι ότι για τα συμπληρώματα που αυξάνουν τον μεταβολισμό, όπως η καφεΐνη, η αύξηση είναι συνήθως αμελητέα. Ένα συμπλήρωμα που βοηθά να κάψετε επιπλέον 10 kcal δεν πρόκειται να έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στην μεγαλύτερη εικόνα της απώλειας βάρους.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Είναι ασφαλές να πούμε ότι η έννοια των τροφίμων με αρνητικές θερμίδες δεν υποστηρίζεται από τα ήδη υπάρχοντα ευρήματα και δεδομένα. Η θερμική επίδραση της τροφής (πόση ενέργεια απαιτείται για την πέψη της από τον οργανισμό) συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με το θερμιδικό περιεχόμενο του γεύματος (περισσότερες θερμίδες απαιτούνται για την πέψη μεγαλύτερων σε θερμιδικό περιεχόμενο γευμάτων.
Ανεξάρτητα από το πόσο λίγες θερμίδες συνεισφέρει ένα τρόφιμο, είναι απίθανο να καίτε περισσότερες θερμίδες από αυτές που παρέχει το ίδιο το φαγητό.
Γι’ αυτό στα προγράμματά μας έχουμε εντάξει συνεδρίες εκπαίδευσης & συμβουλευτικής πάνω στον τομέα της διατροφής, για να είστε ικανοί να κρίνετε και οι ίδιοι οτιδήποτε σας “πλασάρετε”.
Έτσι μην προσεύχεστε για μαγικές λύσεις και εύκολους τρόπους απώλειας βάρους. Κανείς δεν θα βάλει το μαγικό του ραβδάκι για να χάσετε βάρος, αν δεν πάρετε ο ίδιος την απόφαση για την σωματική σας αλλαγή. Με τα προγράμματά μας μπορούμε να βρούμε τον τρόπο που σας ταιριάζει εξατομικευμένα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Γράφει η Αθαναϊλίδου Ειρήνη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος BSc
Επ. Συνεργάτης Nutripass
