Γλυκοσαμίνη και Χονδροϊτίνη: που χρησιμεύουν;

Όταν σκεφτόμαστε την λέξη συμπληρώματα σίγουρα τον τελευταίο καιρό μας έρχεται στο μυαλό η γλυκοζαμίνη και χονδροϊτίνη, τα οποία είναι αρκετά δημοφιλή.
 
Πόσο όμως δημοφιλή είναι;
Περίπου ένας στους πέντε Αμερικανούς παίρνει γλυκοζαμίνη και ένας στους 10 παίρνει χονδροϊτίνη. Το κόστος αυτών και άλλων συμπληρωμάτων και βοτάνων είναι κοντά στα 15 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο.
Έτσι, σχεδόν όλοι θα σκεφτόμασταν ότι μάλλον είναι όντως αποτελεσματικά εφόσον τόσος κόσμος δαπανά λεφτά και τα καταναλώνει.
 
Και όμως, ας πάμε λίγο να το διερευνήσουμε.
 
Μια από τις κύριες χρήσεις τους είναι ως ‘’παυσίπονα’’ στην αρθρίτιδα, αλλά και ως θεραπεία για την πρόληψη της νόσου των αρθρώσεων. Ωστόσο μια σειρά από προηγούμενες μελέτες έχουν καταλήξει σε ανάμεικτα αποτελέσματα. Μερικές μικρές μελέτες έδειξαν ότι οι άνθρωποι αισθάνθηκαν καλύτερα με γλυκοζαμίνη ή / και χονδροϊτίνη, αλλά οι περισσότερες μελέτες δεν έχουν δείξει κανένα όφελος από την λήψη αυτών των δύο ουσιών.
 
Επίσης, μια μετα-ανάλυση αρκετών μελετών το 2010 διαπίστωσε ότι ανάμεσα σε περισσότερα από 3.800 άτομα με οστεοαρθρίτιδα του γόνατος ή του ισχίου, η θεραπεία με γλυκοζαμίνη, χονδροϊτίνη, ή και συνδυασμό των δύο, δεν ήταν καλύτερη σε σχέση με το εικονικό φάρμακο.
Η πολυσυζητημένη υπόθεση για την προστασία που μπορεί να προσφέρουν αυτά τα συμπληρώματα στην υγεία των αρθρώσεων αλλά και στην πρόληψη της αρθρίτιδας φαίνεται μέχρι στιγμής αρκετά αδύναμη. [1]
 
 
 
Διαβάστε και τι έδειξε μια πρόσφατη έρευνα
 
Σε μια νέα μελέτη [2] στην οποία συμμετείχαν 164 ασθενείς με πόνο στο γόνατο, λόγω οστεοαρθρίτιδας και οι μισοί πήραν συνδυασμό γλυκοσαμίνης και χονδροϊτίνης και οι υπόλοιποι έλαβαν χάπι placebo. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε καμία διαφορά μεταξύ placebo και αυτών που έλαβαν γλυκοσαμίνη και χονδροϊτίνη και επιπλέον παρατηρήθηκε χειρότερη εξέλιξη στην ομάδα που έπαιρνε τα συμπληρώματα σε αντίθεση με την ομάδα placebo.
Αυτό ενδεχομένως υποδηλώνει ότι η λήψη γλυκοζαμίνης και χονδροϊτίνης μπορεί να σας κάνουν να αισθάνεστε τις αρθρώσεις σας χειρότερα από το να μην πάρετε τίποτα.
Αυτό όμως σημαίνει ότι οι άνθρωποι που παίρνουν γλυκοζαμίνη ή χονδροϊτίνη ή και τα δύο θα πρέπει να σταματήσουν την λήψη τους;
Προφανώς τα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας δεν είναι καθόλου συναρπαστικά αλλά όσοι νιώθουν ότι η λήψη αυτών των συμπληρωμάτων τους βοηθάει δεν θα πρέπει να νοιάζονται τόσο για τα αποτελέσματα από τέτοιες μεμονωμένες μελέτες.
Μπορεί μια θεραπεία να μην είναι αποτελεσματική αλλά μπορεί να υπάρχουν συγκεκριμένοι άνθρωποι και λαοί που για οποιοδήποτε άλλο λόγο νιώθουν πραγματικά ανακούφιση από την λήψη τους.
Επιπλέον, σημαντικός είναι και ο παράγοντας του placebo effect, (με πιο απλά λόγια τα θετικά ‘’μηνύματα’’ στον οργανισμό μας από την λήψη ενός κενού-εικονικού σκευάσματος, απλώς και μόνο στην ιδέα ότι ένα συγκεκριμένο συμπλήρωμα μπορεί να μας βοηθήσει), ο οποίος δεν θα πρέπει να περνά αμελητέος καθώς σε κάποιους ανθρώπους λειτουργεί θετικά.
Τέλος τα άτομα που λαμβάνουν γλυκοζαμίνη ή /και χονδροϊτίνη μπορεί να τα καταναλώνουν για τελείως διαφορετικούς λόγους και όχι για παθήσεις γονάτου ή οστεοαρθρίτιδας, οπότε η ανωτέρω μελέτη δεν πρέπει να τους επηρεάζει.
 
 
Όμως υπάρχουν ορισμένα μειονεκτήματα;
Σε γενικές γραμμές η γλυκοζαμίνη και η χονδροϊτίνη πιστεύεται ότι είναι ασφαλής σαν εξωγενώς χορηγούμενες ουσίες. Ωστόσο όμως, με οποιοδήποτε φάρμακο ή σκεύασμα δύναται να υπάρχουν κίνδυνοι. Στην τελευταία μελέτη που αναφέραμε, τα άτομα που λάμβαναν τον συνδυασμό παρατηρήθηκε να εμφανίζουν διάρροια και κοιλιακό άλγος σε αντίθεση με αυτούς που πήραν το εικονικό φάρμακο (placebo).
Επιπλέον άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες μπορούν να είναι:

• καούρα
• υπνηλία
• πονοκέφαλοι
• αλλεργικές αντιδράσεις.

 
Σε μια μικρή μελέτη [3] φάνηκε ότι η λήψη γλυκοζαμίνης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο γλαυκώματος, μια κατάσταση που μπορεί να απειλήσει την όραση, αν δεν αντιμετωπιστεί. Η χονδροϊτίνη μπορεί να ‘’αραιώσει’’ το αίμα, για αυτό υπάρχει μια επιφυλακτική στάση ως προς μια πιθανή αιμορραγία. Επιπλέον ανησυχητικό είναι οι αλληλεπιδράσεις που μπορεί να έχουν με άλλα φάρμακα οπότε καλό είναι να ρωτήσετε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας για να σας κατευθύνει.
 
Και τέλος πρέπει να αναλογιστείτε και το κόστος αυτών των συμπληρωμάτων ως προς τα αποτελέσματα που θα αποφέρουν.
 
Τελικά θα πρέπει να τα δοκιμάσω;
Στην παραπάνω ερώτηση η μόνη στάση μπορεί να είναι μια ανοιχτή σκέψη αλλά και μια σίγουρη συμβουλή από τον ειδικό. Για αυτό καλό είναι σε οποιαδήποτε τέτοια αμφιταλάντευση να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας, καθώς να έχετε κατά νου ότι o FDA δεν ελέγχει τα συγκεκριμένα προϊόντα για αυτό οι δράσεις τους θεωρούνται ακόμα αναπόδεικτες. Ωστόσο αν ο ασθενής επιμένει στην λήψη τους καλό είναι να κάνει μια δοκιμή και να δει στο άμεσο μέλλον αν του πρόσφερε κάτι θετικό ή αρνητικό η λήψη τους και αντίστοιχα να τα συνεχίσει ή να τα σταματήσει.
 
Συμπερασματικά
Για τους υποστηρικτές αυτών των συμπληρωμάτων αυτές οι ενδείξεις από τις παραπάνω μελέτες είναι ένα μικρό κομμάτι κακών ειδήσεων.
Αντιθέτως όμως δεν είναι το τελικό πόρισμα για αυτά τα συμπληρώματα και στο μέλλον θα χρειαστούν περαιτέρω μελέτες για την καλύτερη διερεύνηση της αποτελεσματικότητάς τους ή μη.
 
 
Βιβλιογραφία
 

1. Wandel, S., et al., Effects of glucosamine, chondroitin, or placebo in patients with osteoarthritis of hip or knee: network meta-analysis. Bmj, 2010. 341: p. c4675.
2. Roman-Blas, J.A., et al., Combined Treatment With Chondroitin Sulfate and Glucosamine Sulfate Shows No Superiority Over Placebo for Reduction of Joint Pain and Functional Impairment in Patients With Knee Osteoarthritis: A Six-Month Multicenter, Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Clinical Trial. Arthritis Rheumatol, 2017. 69(1): p. 77-85.
3. Murphy, R.K., et al., Oral glucosamine supplements as a possible ocular hypertensive agent. JAMA Ophthalmol, 2013. 131(7): p. 955-7.