Η διατροφή στην τρίτη ηλικία: Το κλειδί για έναν υγιεινό τρόπο ζωής!
4 Μαρτίου, 2024
Είναι πολύ σημαντικό να εστιάσουμε σε μια ευάλωτη ομάδα όπως είναι η 3η ηλικία, καθώς όπως όλοι γνωρίζουμε θα βρεθούμε σε αυτό το κομμάτι ηλικίας, άρα γιατί να μην αφοπλιστούμε με τις απαραίτητες γνώσεις!!!
Με την αύξηση της ηλικίας τόσο η όρεξη όσο και η κατανάλωση φαγητού φαίνεται να μειώνεται στους ηλικιωμένους. Οι υγιείς ηλικιωμένοι έχουν μικρό επίπεδο κορεσμού , καταναλώνουν μικρότερα γεύματα, τρώνε πιο αργά μετά τα γεύματα σε σύγκριση με τις νεότερες ηλικίες.
Αυτή η φυσιολογική μείωση της όρεξης και της πρόσληψης ενέργειας που σχετίζεται με την ηλικία έχει ονομαστεί “ανορεξία της γήρανσης”.
Στο παρακάτω άρθρο θα αναφερθούμε στα αίτια και παράλληλα θα σας δώσουμε τις κατάλληλες διατροφικές λύσεις!!
1. Οι Μεταβολές στη λειτουργικότητα του οργανισμού που μπορούν να επηρεάσουν τη διατροφική πρόσληψη
- Ελάττωση ή απουσία γεύσης και όσφρησης: Περίπου το 25% των ατόμων άνω των 65 ετών παρουσιάζουν μειωμένη ικανότητα να αντιληφθούν μία ή περισσότερες από τις βασικές γεύσεις. Επιπλέον το ένα τρίτο των ατόμων ηλικίας 65 ετών είχε εξασθενημένη όσφρηση.
- Γαστρεντερικό σύστημα: Οι υγιείς ηλικιωμένοι συχνά εμφανίζουν αλλαγές στη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος επηρεάζοντας τη διατροφική πρόσληψη, την πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών.
- Αυξημένη ευαισθησία στην λακτόζη: Η δυσαπορρόφηση της λακτόζης είναι αυξημένη επηρεάζοντας την πέψη και απορρόφηση των γαλακτοκομικών προϊόντων.
- Δυσκοιλιότητα: Ένα άλλο πρόβλημα που παρατηρείται συχνά είναι η δυσκοιλιότητα που σχετίζεται με τη μειωμένη κινητικότητα του παχέος εντέρου. H δυσκοιλιότητα επιτείνεται και από την μειωμένη θερμιδική πρόσληψη, τη μειωμένη πρόσληψη διαιτητικών ινών και υγρών και την μειωμένη σωματική δραστηριότητα .
- Αφυδάτωση: Οι ηλικιωμένοι παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο αφυδάτωσης, λόγω της μειωμένης πρόσληψης και της αυξημένης απώλειας υγρών λόγω της μειωμένης αίσθηση δίψας ως απόκριση στον περιορισμό υγρών .
- Ανοσοποιητικό σύστημα: Υπάρχουν ενδείξεις ότι η λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος επηρεάζεται στις μεγάλες ηλικίες. Η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος σχετίζεται με αυξημένες λοιμώξεις και αυτοάνοσα. Η μη επαρκής λειτουργία οφείλεται στα Τ-λεμφοκύτταρα τα οποία σταδιακά εμφανίζουν μείωση της λειτουργίας τους
- Στοματική υγεία: Η ξηροστομία που οφείλεται στη μειωμένη παραγωγή σιέλου παρατηρείται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70% των ηλικιωμένων ατόμων και μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη διατροφική τους .
2. Διατροφική αντιμετώπιση στους ηλικιωμένους
Η μη ισορροπημένη διατροφή προδιαθέτει για τους ηλικιωμένους ανεπάρκειες βιταμινών και μετάλλων. Τα φάρμακα μπορούν να επηρεάσουν την απορρόφηση των βιταμινών και μπορούν επίσης να προκαλέσουν καθυστερημένη αποβολή βιταμινών. Οι ηλικιωμένοι δεν μεταβολίζουν καλά τη βιταμίνη Α και είναι συνέχεια επιρρεπείς σε υπερβιταμίνωση. Επίσης το κάπνισμα παρεμποδίζει την απορρόφηση βιταμινών, ιδιαίτερα της βιταμίνης C και του φολικού οξέος.
- Πρωτεΐνη: η πρόσληψη 1,5 γρ πρωτεΐνης/kg σωματικού βάρους ανά ημέρα είναι μια λογική πρόσληψη σε ηλικιωμένους για να βελτιστοποιήσει την πρόσληψη πρωτεϊνών όσον αφορά την υγεία και την λειτουργία.
- Bιταμίνη D: Η μειωμένη βιταμίνη D μπορεί να προκύψει από μειωμένη διατροφική κατανάλωση και γαστρεντερικές και νεφρικές παθήσεις. Οι διατροφικές απαιτήσεις σε ηλικιωμένους είναι υψηλότερες λόγω της μειωμένης παραγωγής μέσο του δέρματος, της μειωμένης έκθεσης στο ηλιακό φως και της λέπτυνσης του δέρματος.
- Bιταμίνης Β12: Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 εμφανίζεται στο 12% έως 14% των ατόμων σε άτομα ηλικίας >60 .Μπορεί να προκαλέσει αναιμία, υποξεία ,άνοια και σε αυξημένο επίπεδο ομοκυστείνης, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
- Φυλλικό οξύ: έως 50% των ηλικιωμένων έχουν αναφερθεί με ανεπάρκεια φολικού οξέος. Αυτό προκαλεί αναιμία και αυξημένο επίπεδο ομοκυστείνης και σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου, ενδεχομένως καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και κατάθλιψη. Η κύρια αιτία οφείλεται στην ανεπάρκεια διατροφής. Άλλες αιτίες είναι τα φάρμακα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
- Υγρά και ηλεκτρολύτες :Η εξασθενημένη ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών οφείλεται σε διάφορους παράγοντες. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων όπως τα διουρητικά, μπορούν να μεταβάλλουν τη δίψα προκαλώντας διούρηση και αφυδάτωση.
Συμπερασματικά
Η γήρανση σχετίζεται με μείωση των φυσιολογικών λειτουργιών του οργανισμού επηρεάζοντας τη διατροφική κατάσταση του ατόμου . Μία σωστή και ισορροπημένη διατρoφή, όχι μόνο μπορεί να αμβλύνει τα συμπτώματα αλλά και να βελτιώσει πολλές από τις παραπάνω παρενέργειες.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10408398.2016.1160208
https://link.springer.com/article/10.1186/s12877-021-02242-6
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0261561413003166
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.2147/cia.s9664
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0261561413003166
https://www.hindawi.com/journals/ije/2012/320482/
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0065277608600474
https://www.europeanpublisher.com/en/article/10.15405/ejsbs.208
Γράφει ο Νιάος Eμμανουήλ
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος BSc-MSc
Επ. Συνεργάτης Nutripass
